GłÓWNA | SZTUKA | RYNEK SZTUKI | KULTURA | DESIGN | WYDARZENIA | AKTUALNOŚCI | PODRÓŻE | LOKALNIE | REFLEKSJE |

O malarskiej brzydocie, która powinna odrzucać, ale mocno mnie fascynuje. Zestawienie dziewięciu kontrowersyjnych prac

17:24:00

Jakiś czas temu napisałam o dziewięciu pracach, które, chociaż znane i cenione, bardzo mocno mnie odpychają i sprawiają, że nie mogę na nie patrzeć. Ciekawe jednak jest, że wiele innych dzieł, uznawanych relatywnie za nieestetyczne czy straszne, potrafię obserwować godzinami i szczerze się nimi zachwycać. Nie znam odpowiedzi na pytanie, co decyduje o tym, że jedną pracę podziwiam, a drugą wrzucam do worka z napisem" nie do zniesienia". Nie wiem, ale dla równowagi pokażę Wam dzisiaj obrazy dziewięciu artystów, których uwielbiam, choć wiem, że są kontrowersyjni i mogą się absolutnie nie podobać. 

Chaim Soutine


Soutine. Gorączkowe pociągnięcia pędzla, nerwowość, destrukcyjny perfekcjonizm, który sprawiał, że malarz niszczył wiele nowo powstałych dzieł uznając je za niewystarczająco dobre. Wierzył w wielką moc deformacji, uznawał ją za jedyny słuszny sposób przedstawiania rzeczywistości. Owiany legendą jako najbrudniejszy malarz wszech czasów. Jedna z anegdot głosi, że przyniósł kiedyś do domu tuszę wołową i trzymał ją tam przez kilka dni, do momentu aż nabrała odpowiedniej barwy, idealnej z malarskiego punktu widzenia. Sąsiedzi myśleli, że umarł w mieszkaniu, bo fetor tej całej sytuacji był zapewne nieziemski. Nie wiem, czy lubię go bardziej za to, że był tak pokręcony, czy jednak najmocniej działa na mnie ta malarska energia, ta siła barw, ta  krzyczącą ekspresja. 

"Le groom", 1925


Francis Bacon


Kiedy patrzę na obrazy Bacona widzę niewypowiedziany smutek, widzę człowieka, który za wszelką cenę pragnie odnaleźć się w świecie, który wydaje mu się obcy, złowrogi. Osią twórczości Bacona jest niezwykle przejmująca samotność. Deformacja nadającą jego malarstwu charakterystyczny rys nie brzydzi mnie i nie odpycha. Wręcz przeciwnie, we wszystkich tych autoportretach i przedstawieniach ciał, widzę przejmujące obrazy pochodzące z wewnątrz - skomplikowane pejzaże duszy. 


"Dwa studia do autoportretu", 1977

Oskar Kokoschka


Mam teorię, którą mówi, że uwielbiam ekspresjonizm, ponieważ doskonale obrazuje splątanie moich myśli i temperament, który, gdyby został namalowany, przybrałby z pewnością odcień szalonej czerwieni i ciemnych granatów. Kokoschkę uwielbiam od pierwszego wejrzenia na żywo, ubóstwiam jego nerwowe impasty oraz ciemną gamę barwną. Malarstwo neurotyczne, tak bym to nazwała i w kontekście moich osobistych doświadczeń, określenie to należy uznać za ogromny komplement.


"Pieta", 1909



Ernst Ludwig Kirchner


Świat Kirchnera zdecydowanie nie jest tym, o którym marzy się po nocach. Nikt się tu nie uśmiecha, nikt nawet nie stara się udawać, że jest szczęśliwy. Tutaj główną rozrywką jest rozmyślanie, tu można się zatopić w nostalgii, zapalić papierosa i palić go przez wieczność, w między czasie zastanawiając się nad sensem tego wszystkiego, co przyszło nam ogólnie nazywać życiem. W świecie Kirchnera nie ma nic pięknego, a jednocześnie pięknem jest wszystko - zwłaszcza to, co opowiada o człowieku i jego kondycji z tej drugiej, "prawdziwej" strony. 


"Erna z papierosem", 1915

 James Ensor

W maskach czujemy się bezpieczniej, w maskach nikt nas nie zna, nikt nie wie co tak naprawdę myślimy, czujemy. Jesteśmy stadem nibyludzi, mówimy nibyprawdę, czujemy nibymiłość. Ensor to wie i w bardzo mocny sposób obnaża tę życiową maskaradę. Maski są straszne, ale w tym kontekście bardziej mnie fascynują, niż prowokują do ucieczki. 

"Intryga", 1890


Willem de Kooning

Abstrakcyjny ekspresjonizm, zwłaszcza w wydaniu tego malarza ma w sobie coś z pierwotności. Jest dziki, szalony, krzyczy barwą, techniką i wieloma symbolami, które w dużej części odsłaniają najciemniejsze zakamarki serca. Lubię to malarstwo, bo jest prawdziwe, szczere. Nie przeszkadza mi, że dominuje w nim brzydota czy deformacja, w końcu to w pewnym sensie malarstwo ze świata wewnętrznego, a tam nie spodziewam się spotkać jakoś wyjątkowo urokliwych rzeczy. 

"Woman III", 1953


Jerzy Duda-Gracz

"To boli, proszę pana" - tak brzmiał jeden z komentarzy do wystawy Dudy-Gracza w latach 70. XX wieku. To boli, bo pokazuje prawdę, a prawda boli często najbardziej. Malarz wali z grubej rury, bez ogródek i zbędnych skrupułów. Sztuka gracza obnaża wady, wytyka błędy i uświadamia ułomności, które niejednokrotnie zdążyły się już zadomowić jako coś zupełnie normalnego. Malarz brutalnej prawdy - taki jest dla mnie Gracz i za to go uwielbiam. 



"Dwa pokolenia", 1980



Władysław Hasior

Mówi się, że Hasior jest artystą niezwykle brutalnym. Ja się z tym zgadzam, chociaż dla mnie, brutalność ta nie wynika jedynie ze stosowanych przez niego środków, ale dotyczy także refleksji, do jakich artysta zmusza swoich odbiorców. Przekaz u Hasiora jest mocny, bardzo często kontrowersyjny, ale zawsze podparty szalenie poważną i mądrą teorią. Tutaj nie ma przypadków, jest natomiast ogromna inteligencja twórcy, który oczarowuje, przyciska do ściany i nie pozwala przejść obok siebie obojętnie. 


"Czarny krajobraz I - Dzieciom zamojszczyzny", 1974


George Grosz

Grosz, podobnie jak Duda-Gracz, bez skrupułów obnaża wszelkie obrzydliwości niemieckiego społeczeństwa w powojennej rzeczywistości. Przekupstwo, znieczulica, rozkład i zgnilizna moralna - na tym koncentruje się malarz w swoich pracach przybierających mocno karykaturalny ton. Brzydota jest w tym wypadku konieczna, zwłaszcza, że to co zewnętrzne i tak nie może równać się z obrzydliwością tego, co w środku. 


"Filary społeczeństwa", 1926



You Might Also Like

0 komentarze

Zostaw komentarz, porozmawiajmy!