Sądecka gwara na wesoło
17:19:00
Trafiłam niedawno na wpis Justyny z WITH LOVE, w którym przedstawiła kilka ciekawych, regionalnych zdań związanych z jej rodzinnym Grybowem. Nigdy nie ukrywałam, że jestem miłośniczką wsi i gwary lokalnej, zwłaszcza tej związanej z moją Sądecczyzną, postanowiłam więc i ja coś na ten temat napisać. Na pomysł ten jako pierwsza wpadła już jakiś czas temu tattwa, za co serdecznie jej dziękuje, bo to naprawdę świetna i wartościowa sprawa. Jej akcja #jezykipolskie ma na celu promocję naszej lokalnej gwary i ukazanie jej interesujących słów. Ja postanowiłam zrobić to w trochę nietypowy, malarski sposób :). Nie mogę obiecać, że to będzie bezbłędne. To zlepek tego co pamiętamy wraz z mamą oraz tego co się u nas na wsi mówiło (a czasem i nadal mówi).
1. Zelić.
 |
| Edvard Munch, The day after |
Zelić, czyli bardzo suszyć. "Zeli mnie" używane jest na ogół w kontekście potwornego kaca.
2. Baciarka.
 |
| Domenico Ghiralndaio, Starzec z wnuczkiem
Na baciarkę się idzie, kiedy chce się kogoś poderwać. To taka wyprawa w celu matrymonialnym, zwana też randką. Łajza lubi baciarki, bo to taka osoba, co się ciągle wszędzie włóczy.
|
3. Bejdok.
 |
| Jacopo Tintoretto, Zuzanna i starcy |
Ty bejdoku jeden, ty głupku. Staremu się zachciało zaglądać do młodej dziewuchy, wcale się nie dziwię, że się wkurzyła.
4. Badziew.
 |
| Cezanne, Gra w karty
Badziew, czyli coś bezwartościowego, tandetnego. Podobnie jak dziadostwo. Tutaj mam wątpliwość, czy to funkcjonuje jedynie w obrębie gwary małopolskiej. Badziewie można teraz niestety spotkać wszędzie.
5. Bojcora.
Paul Gauguin, Tahitanki
|
Bojcora to paskudny typ baby, która zajmuje się plotkami i życie innych ceni bardziej niż swoje, nudne i pospolite. Powszechnie spotykana wsi, choć na pewno pojawiają się również odmiany miastowe. A idze idze z taką babą.
6. Harowanie i zjadanie liter.
 |
| Pieter Bruegel, W krainie pieczonych gołąbków |
Ci na pewno nie wiedzą co to harowanie, bo nie wyglądają na takich co się kalają ciężką pracą. Nie dość że leniwi, obżarli się, to jeszcze literki zjadają. Na przykład "sz" i zostaje samo "s".
7. Wokół burzy.
 |
| Józef Chełmoński, Burza
Zaniesło się, czyli zbiera się na burzę i trzeba jak najszybciej uciekać. Zwłaszcza kiedy się łysko, z piorunami nie ma żartów.
8. Buc.
|
 |
| Masaccio, Wygnanie z raju (detal)
A to bejdula z tej Ewy, posłuchała goda (czyli węża) i nieszczęście gotowe. Bejdula to taka głupiutka kobieta. A buc to buc. Drań okropny, same problemy przez niego.
|
A wy, jakie macie ulubione, lokalne słówka? :)
6 komentarze
Krańcówka! To taka nasza łódzka ostatnia stacja tramwajowa lub autobusowa :)
OdpowiedzUsuńFajne! To mogłaby być również nazwa wódki. Tylko lepiej nie takiej, którą się pije ostatni raz :D
UsuńZ gwary kurpiowskiej najbardziej lubię i czasem nawet używam:
OdpowiedzUsuń- kecka: sukienka
- pupek: pączek :)
- fest baba: silna kobieta
- uklepać kociki: bić brawo
Uklepać kociki! W życiu bym nie wpadła czego to może dotyczyć! Cudowne :)!
UsuńSuper porównanie! :)
OdpowiedzUsuńTak się składa, że mój mąż jest z Sądecczyzny- za mnie za to rodowita krakuska.
Wielu z tych słów nauczyłam się od Niego, chociaż i kilka znałam wcześniej.
Kojarzę jeszcze słowo "kielo"= ile i tykoc= "zegar".
Kielo czasmi jeszcze gdzieś słyszę, ale tykaca nie! Cudne :D
UsuńZostaw komentarz, porozmawiajmy!